Những ngày này, trong khi dư luận trong nước bàn tán ngược xuôi đủ điều về đội tuyển U.23 và rộng hơn là vấn đề đào tạo trẻ của cả nền bóng đá thì việc đôn trẻ, dùng trẻ cũng đang là một trong những tâm điểm của các quốc gia và câu lạc bộ (CLB) trên thế giới.

Quy luật đào thải, kế thừa luôn hiện hữu, nhất là khi những siêu sao và ngôi sao tỏa sáng trên các sân cỏ trong hơn 10 năm qua, nay đã bước qua sườn dốc sự nghiệp. Trong khi những L.Messi, C.Ronaldo... vẫn đình đám kéo về cho PSG và MU tiền tỷ quảng cáo, bán áo đấu... thì cú phát giá đến 1 tỷ euro phá vỡ hợp đồng cho hai cầu thủ trẻ Pedri và A.Fati của Barcelona khiến thiên hạ giật mình mà tấm tắc.

Phải thôi, A.Fati-người được trao chiếc áo số 10 của L.Messi đã phát lộ những phẩm chất kỹ thuật và tư duy đặc biệt gần như người tiền bối. Còn Pedri, cầu thủ trẻ xuất sắc nhất Euro 2020, một Xavi của tương lai gần...

Đặt giá lên đỉnh chót vót để giữ người, ngăn cản cặp mắt của các ông chủ không tiếc tiền thời buổi này không phải cao ngạo mà là việc buộc phải làm. Tiền lệ các ông chủ Arab của PSG bỏ ra 222 triệu euro giật Neymar khỏi Barca, mở ra giai đoạn đi xuống cho đế chế khổng lồ xứ Catalan đã báo hiệu điều đó. 

Ansu Fati được kỳ vọng là cầu thủ thay thế Messi dẫn dắt Barcelona thăng hoa trong thời gian tới. Ảnh: Dantri.com.vn 

Chuyện giữ người là thế, chuyện dùng người còn khó khăn, phức tạp hơn nhiều. Chẳng hạn, Pedri sẽ đá ở vị trí nào khi S.Busquets và tiền vệ chủ chốt F.de Jong, cùng một cầu thủ cũng còn rất trẻ khác là Gavi (17 tuổi) đang chơi nổi bật, tiêu biểu nhất là màn trình diễn chững chạc của anh trong đội tuyển Tây Ban Nha tại UEFA Nations League vừa qua. Rõ ràng, huấn luyện viên (HLV) R.Koeman chưa giải quyết được vấn đề này và mới đây Barca đã sa thải ông.

Cho đến thời điểm này, khi Barca đang trên đường tái thiết, chưa thể lấy lại sức hút như thuở còn L.Messi, L.Suarez thì chính những tài năng tuổi teen dần “chiếm sóng”, mang lại sự hào hứng và hy vọng cho cổ động viên Barca. Trong tình thế thảm hại do cơn khủng hoảng tài chính, Barca một mặt buộc phải đôn lớp trẻ lên nhưng mặt khác họ chủ động xây dựng đội bóng theo bản sắc vốn có.

Đúng là để chơi kiểu Barca thì trước hết phải có những con người có tố chất Barca. Có cầu thủ rồi và người thay thế R.Koeman nắm sa bàn không ai đáng chờ đợi bằng Xavi. Tin tốt cho biết, đến lần mời này thì Xavi đã đồng ý.

Theo dõi các cầu thủ trẻ của Barca mới thấy một điều thật thú vị là sự tâm đầu ý hợp giữa Barca và HLV đội tuyển Tây Ban Nha cùng HLV Olympic của nước này trong phương hướng trẻ hóa. Một lứa trẻ U.19, U.23 đã được dùng ở cả 3 giải lớn trong mùa hè vừa qua, từ Euro, Olympic đến Nations League.

Kết quả tốt và chưa tốt đều có cả, dù còn nhiều thứ phải điều chỉnh song quan trọng hơn là sự kiên trì, mạnh dạn nhưng không nóng vội mới có thể tạo dựng một thế hệ trẻ. May thay, họ đang đưa lại sinh khí mới cho nền bóng đá xứ sở bò tót đam mê đến cuồng nhiệt.

Cũng thật đáng phải tìm hiểu và học hỏi ý chí, cách làm cách tân, trẻ hóa của nhiều nền bóng đá châu Âu. Lứa trẻ mới ra ràng gần đây đã đưa Đan Mạch trở lại hình ảnh "thùng thuốc nổ đỏ trắng" với những chú lính chì dũng cảm năm xưa tại Euro 2020. Cũng là họ đã vừa giúp đội tuyển Đan Mạch trở thành đội bóng châu Âu thứ hai đoạt vé sớm đến World Cup Qatar 2022.

Ở Hà Lan, sau hơn chục năm xa lạ với các đấu trường quốc tế, HLV gạo cội L.van Gaal đã dìu dắt một Hà Lan mới đang thẳng tiến đến World Cup. Italy, Anh quốc thì chúng ta đã biết đến cuộc cách mạng trẻ mấy năm gần đây của họ và kết quả thế nào, chúng ta đều biết khi đó là hai đội đá trận chung kết Euro vừa qua.

Có điều mới lạ là trong khi giải Serie A vẫn nổi tiếng với việc trọng dụng những ngôi sao cao tuổi và những cầu thủ tài năng tầm tầm từ các giải đấu khác thì HLV R.Mancini lại đi tìm những nhân tố trẻ ở các CLB chỉ ở mức khá. Thêm nữa, ông còn xây dựng lối chơi mới vừa vẫn phòng thủ chắc chắn như truyền thống, vừa có thể chơi tấn công đẹp mắt và hiệu quả.

Khác với Italy, Đức-đất nước bóng đá khoa học và kinh tế ít dùng cầu thủ tuổi cao mà trở thành nơi ươm mầm vực nghé cho các cầu thủ trẻ. Gần đây, họ đã bán được cặp K.Havertz, T.Werner cho Chelsea, năm nay là bán lại cho xứ sương mù J.Sancho, năm tới là ngôi sao trẻ cả châu Âu thèm khát E.Haaland.

Tới nữa, có thể thêm một lần Dortmund bán lại cho nước Anh J.Bellingham. Cầu thủ trẻ này vừa được định giá cao nhất thế giới trang lứa 18 tuổi (sinh năm 2003) với 70 triệu euro. Sau lứa này là những F.Wirtz (Leverkusen), J.Musiala (Bayern Munich), I.Moriba (Leipzig)...

Chuyện hay của bóng đá Đức còn nằm ở chỗ, giống Tây Ban Nha, người Đức rất chăm chút tài năng trẻ, kể cả ngoài biên giới. Nếu như Dortmund đã đào luyện những J.Sancho, J.Bellingham cho tuyển Anh thì ngược lại Chelsea cũng giúp đội tuyển Đức những K.Havertz, T.Werner.

Đào tạo, dùng tài năng trẻ là muôn màu muôn vẻ, mỗi quốc gia, mỗi CLB đều rất quan tâm và đều gặt hái thành công dù nhiều ít khác nhau. Khác với các nền bóng đá tiên tiến, hùng mạnh, các nền bóng đá đi sau, hạn chế nguồn lực càng cần chú trọng đào tạo trẻ đã đành nhưng phải tìm cách sáng tạo, phù hợp.

Thành công của một số lò đào tạo ở Việt Nam gần đây mới chỉ là bước đi đầu tiên hướng theo những chuẩn mực hiện đại. Không lạ về sự khao khát chiến thắng của công chúng nhưng để có móng nền vững chắc, để nâng cao chất lượng của các CLB và các đội tuyển đặc biệt cần sự đồng lòng chung sức, kiên trì, kiên gan theo một chiến lược bài bản với tầm nhìn xa. Ăn xổi thì không bền.

Theo Nguyễn Anh/qdnd

Link bài gốc