Rằm tháng Giêng còn gọi là tết Thượng nguyên hay tết Nguyên tiêu, là ngày rằm đầu tiên của năm mới, ngày lễ quan trọng trong tâm thức người Việt.

Trong ngày lễ này, ngoài đi chùa lễ phật thì nhiều gia đình, dòng họ còn tổ chức cúng bái tổ tiên, trời đất cầu mong khởi đầu một năm nhiều may mắn, thuận lợi. Đây là nét đẹp văn hóa được gìn giữ và được lưu truyền rộng rãi trong nhân dân.

Với quan niệm “Lễ phật quanh năm không bằng rằm tháng Giêng”, trong ngày này các chùa trên địa bàn luôn có một lượng lớn các phật tử và người dân tứ xứ về tham quan, vãn cảnh, thắp hương lễ phật. Theo triết lý nhà Phật, ngày rằm tháng Giêng là ngày Vía Phật, tất cả những may mắn của năm mới đều ở ngày này, khi đến chùa, mọi người đều mang theo tâm niệm cầu nguyện an lành, mong khởi sự cho một năm làm việc thuận lợi.

Rằm tháng Giêng cũng được dân gian gọi là Tết Thượng Nguyên. Đây là một tết nằm trong hệ thống Thượng - Trung - Hạ nguyên. Xét về văn hóa tín ngưỡng của người Việt, thì rằm tháng Giêng là tháng bắt đầu của những người nông dân xuống đồng. Trước khi hạ điền, họ làm lễ để tỏ lòng nhớ ơn tổ tiên, để cầu cho mưa thuận gió hòa, mong một năm mùa màng bội thu.

Chính vì thế mà ngày nay, nhiều dòng họ ở các địa phương tổ chức lễ tế vào ngày này rất long trọng. Mâm cỗ được bài trí cầu kỳ, bài bản, thể hiện lòng thành kính biết ơn các bậc tiền bối.

Có thể thấy, qua quá trình tiếp thu và dung hòa các nền văn hóa, tôn giáo, ngày rằm tháng Giêng lại được gắn thêm các ý nghĩa mới. Tùy theo tín ngưỡng và ngành nghề, có gia đình lễ bái chư Phật, có gia đình cúng gia tiên, cùng nhau tế họ…. Dù theo cách nào thì điều mà mọi người cùng hướng tới trong ngày này là những điều may mắn, tốt đẹp đến với cuộc sống./.

Theo Thanh Huyền – Hà Phương/HTTV