Một trong những sứ mệnh của báo chí là đấu tranh chống lại cái xấu, bảo vệ lẽ phải. Thế nhưng, thay vì đấu tranh, một bộ phận những người làm báo lại lợi dụng để tiếp tay, biến mình trở thành kẻ xấu. Từ hiện tượng này cho thấy, bên cạnh những bất cập trong công tác quản lý, thì dường như tự thân một số cơ quan báo chí, tự thân một số người làm báo có sự xuống cấp về đạo đức.

Những ngày qua, dư luận nói chung và giới báo chí nói riêng bất bình về hành vi cưỡng đoạt tài sản của một người xưng danh phóng viên báo chí. Đối tượng Đinh Bảo Trung cùng đồng nghiệp của một tờ báo điện tử, đã bị Công an huyện Lộc Hà, phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ vì cưỡng đoạt 45 triệu đồng của một doanh nghiệp xây dựng. Trước đó, Đinh Bảo Trung đã thu thập thông tin viết bài có nội dung liên quan đến một công trình không đảm bảo chất lượng, tiêu chuẩn quy định đăng trên tạp chí TTV.com. vn - Cơ quan ngôn luận của Trung ương Hội mỹ nghệ kim hoàn đá quý Việt Nam, rồi sau đó mặc cả với doanh nghiệp để gỡ bài. Sự việc đã gây ra nhiều điều tiếng trong hoạt động báo chí và trong dư luận xã hội.

Thực ra, đây không phải là lần đầu tiên trên địa bàn Hà Tĩnh xuất hiện tình trạng phóng viên báo chí tống tiền doanh nghiệp. Trước đó vào năm 2019, phóng viên Nguyễn Trọng Hùng - Báo Gia đình Việt Nam cũng đã bị khởi tố về tội cưỡng đoạt tài sản, khi chủ động mặc cả nhận 90 triệu đồng, để không phản ánh sai phạm của đoàn xe vận tải xăng dầu của một doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn huyện Nghi Xuân.

Đó chỉ là những vụ việc liên quan đến hành vi cưỡng đoạt của một số phóng viên đã bị phanh phui, khởi tố… Trên thực tế còn có muôn kiểu cưỡng đoạt khác được một bộ phận phóng viên báo chí sử dụng, gây nên rất nhiều hệ lụy.

Giải thích cho hiện tượng nhũng nhiễu, gây phiền toái ngày một nhiều hơn đến từ đội ngũ làm báo, nhiều người cho rằng cốt lõi của vấn đề là việc cấp phép cho hoạt động báo chí tràn lan dẫn tới không thể quản lý hết. Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí vận hành theo cơ chế tự chủ tài chính nên đã giao chỉ tiêu quảng cáo, tài trợ cho phóng viên. Rồi cũng vì áp lực tài trợ, áp lực tin bài, nhiều cơ quan báo chí đã dễ dãi trong quản lý phóng viên, sử dụng cộng tác viên, dễ dãi trong cấp giấy giới thiệu, cấp thẻ hành nghề..

Và một vấn đề sâu xa hơn nữa là sự xuống cấp đạo đức của một bộ phận người làm báo, sự thiếu hiểu biết, và đôi khi còn là sự ảo tưởng về quyền lực khi mang danh phóng viên báo chí.

Tính đến tháng 1/2021, trên địa bàn Hà Tĩnh, có 42 Văn phòng đại diện, phóng viên thường trú của các cơ quan báo chí Trung ương và tỉnh bạn đăng ký hoạt động, với hơn 50 phóng viên có danh sách đăng ký tại Sở Thông tin và Truyền thông. Thế nhưng, trên thực tế số lượng phóng viên, cộng tác viên hoạt động báo chí trên địa bàn Hà Tĩnh phải gấp 3 gấp 4 lần như vậy. Nhiều tờ báo tự cấp thẻ, cấp giấy giới thiệu, tạo ra tình trạng loạn phóng viên, cộng tác viên. Nhiều tờ báo, tạp chí hoạt động không đúng tôn chỉ mục đích đề ra, làm ảnh hưởng đến môi trường tác nghiệp báo chí trên địa bàn.

Trở lại vụ việc của phóng viên Đinh Bảo Trung chủ động gọi điện để mặc cả doanh nghiệp số tiền 45 triệu đồng với chiêu thức “sớm đăng, trưa gặp, chiều gỡ” đang được nhiều phóng viên báo chí áp dụng. Rõ ràng về mặt quản lý hoạt động báo chí và đội ngũ làm báo vẫn còn khá nhiều bất cập, hệ quả là sự méo mó trong hoạt động báo chí tiếp tục xuất hiện theo những cách thức khác nhau làm ảnh hưởng đến nghề báo cũng như những người làm báo chân chính./.

Bách Hợp/HTTV