Khối lượng rác thải ở nông thôn ngày càng lớn, áp lực công việc ngày càng cao, nhưng điều kiện chưa đảm bảo, thu nhập thấp, dẫn đến nhiều Hợp tác xã, tổ hợp tác môi trường nông thôn hoạt động kém hiệu quả. Một số HTX thiếu người thu gom, vận chuyển dẫn tới ùn ứ rác thải, gây ô nhiễm môi trường nông thôn.

Hà Tĩnh hiện có 151 HTX dịch vụ môi trường với hơn 1.200 lao động đang trực tiếp thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải. Nguồn kinh phí hoạt động một phần được thu từ người dân theo Quyết định số 33 ngày 30 tháng 6 năm 2017 của UBND tỉnh. Theo đó đối với khu vực nông thôn mỗi hộ dân đóng nộp không quá 10 ngìn đồng 1 tháng. Phần thiếu hụt kinh phí còn lại của Hợp tác xã để chi trả tiền công cho người lao động thu gom giao trách nhiệm cho các địa phương. Thế nhưng ngân sách các địa phương hạn hẹp nên nhiều nơi đã không có để hỗ trợ hoạt động cho các Hợp tác xã Dịch vụ môi trường.

Mỗi năm lượng rác thải phát sinh trong toàn tỉnh là khoảng trên 245.570 tấn. Trong khi đó, tỉ lệ thu gom, vận chuyển, xử lý mới đạt khoảng 68 - 72%. Điều đó đồng nghĩa lượng rác thải tồn đọng trong các khu dân cư là rất cao. Nhiều thôn hiện không đủ kinh phí chi trả nên dẫn tới thiếu hụt lực lượng thu gom. Người dân buộc phải tự xử lý bằng hình thức đốt hoặc chôn lấp, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Thu gom, xử lý rác thải là vấn đề cấp thiết, đặc biệt trong điều kiện các địa phương đang đẩy mạnh xây dựng để hoàn thành các tiêu chí NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, phấn đấu đạt chuẩn tỉnh NTM vào năm 2025. Thế nhưng những hạn chế, bất cập trong hoạt động của các HTX, tổ hợp tác dịch vụ môi trường hiện nay đang làm ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới ở các địa phương. Phải chăng hoạt động trong một lĩnh vực đặc thù thì cũng rất cần đến những cơ chế hỗ trợ đặc thù để giải quyết những bất cập hiện nay./.

Sỹ Tâm/HTTV