Trong thời gian gần đây, tình trạng người lao động đề nghị nhận BHXH một lần tiếp tục gia tăng trên quy mô cả nước cũng như tại Hà Tĩnh. Việc rút BHXH một lần đồng nghĩa khi về già người lao động sẽ không có lương hưu và cũng không được cấp thẻ bảo hiểm y tế. Dù phải chịu những thiệt thòi không nhỏ nhưng vì sao nhiều người lại lựa chọn nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Theo thống kê, số người hưởng BHXH một lần chủ yếu là người lao động làm việc trong khu vực doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài hoặc là những lao động tự do, thu nhập không ổn định.

Chị Trương Thị Hiệp hiện đang kinh doanh tại chợ Thượng, xã Đồng Môn, thành phố Hà Tĩnh là một ví dụ. Chỉ sau hơn 2 năm tham gia BHXH tự nguyện, chị đã quyết định làm hồ sơ để hưởng BHXH một lần. Buôn bán ngày càng khó khăn khiến chị phải rút những đồng tiền tích cóp từ đóng BHXH để duy trì cuộc sống hiện tại.

Tại Hà Tĩnh, 4 tháng đầu năm 2022 ghi nhận gần 2.500 trường hợp đến làm thủ tục nhận BHXH một lần. Điều này đồng nghĩa với việc những người này sẽ không còn được hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế.

Kết quả khảo sát tiền lương cho thấy: thu nhập của người lao động chỉ đủ để bảo đảm cuộc sống trước mắt, tích lũy chỉ khoảng 15%. Do đó người lao động dễ rơi vào tình trạng hết tiền khi nghỉ việc và dẫn đến xu hướng nhận BHXH một lần. Theo quy định, người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc và người tham gia BHXH tự nguyện sau 1 năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH thì được rút BHXH 1 lần. 

Thủ tục nhận chế độ BHXH 1 lần là khá đơn giản nên người lao động có thể rút bất kì lúc nào. Tuy nhiên điểm mấu chốt vẫn là hệ thống chính sách BHXH chưa linh hoạt và thực sự hấp dẫn. Ngoài ra thời gian đóng quá lâu và độ tuổi nhận lương hưu cao cũng khiến nhiều lao động chưa thực sự mặn mà tiếp tục đứng vào hệ thống an sinh xã hội này.

Giữa những biến động của đời sống kinh tế, người lao động luôn phải đối diện với nguy cơ thất nghiệp, giảm thu nhập. Xu hướng nhận BHXH một lần được dự báo là còn tăng lên. Điều này tiếp tục đặt ra thách thức cho mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội và hoàn thành mục tiêu về mở rộng độ bao phủ BHXH trong thời gian tới.

Theo Bách Hợp – Mạnh Thức/HTTV