Để đạt chuẩn tỉnh nông thôn mới, Hà Tĩnh phải có ít nhất 50% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung. Thế nhưng, tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung ở tỉnh ta hiện chỉ đạt hơn 20%. Làm thế nào để trong gần 4 năm còn lại nâng tỉ lệ này lên trên 50%?. Đây thực sự là một bài toán, là thách thức không hề nhỏ đối với Hà Tĩnh.

Là 1 trong 8 xã cuối cùng trong toàn tỉnh chưa đạt nông thôn mới, hiện nay xã Điền Mỹ, huyện Hương Khê đang tập trung cao cho các phần việc còn lại như giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, y tế, môi trường và an toàn thực phẩm…Đây đều là những tiêu chí đòi hỏi nguồn lực lớn, mà trong đó tiêu chí về môi trường với chỉ tiêu cứng là ít nhất 20% dân số sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung được xem là vấn đề xa vời. Bởi Điền Mỹ là xã khó khăn, địa bàn rộng, việc xây dựng nhà máy nước tập trung ở đây là vấn đề chưa từng được bàn tới, còn việc đấu nối với một hệ thống cấp nước tập trung nào đó cũng không thể vì như vậy, hệ thống đường ống quá nhiều và quá tốn kém.

Cuối năm 2021, 20/20 xã của huyện Kỳ Anh đều đã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 4 xã nông thôn mới nâng cao và phấn đấu đạt chuẩn huyện nông thôn mới vào cuối năm 2023. Quyết tâm này nhận được sự đồng tình, hưởng ứng tích cực của người dân. Tuy nhiên, trăn trở lớn nhất hiện nay là trên địa bàn chưa có nhà máy xử lý nước sạch nào, nên 94% số hộ dân trong toàn huyện phải sử dụng nước giếng khoan, nước mặt chưa qua xử lý. Điều đáng nói, là nguồn nước ngầm của rất nhiều xã thuộc huyện Kỳ Anh không đảm bảo, khoan cạn thì nhiễm phèn, khoan sâu lại nhiễm mặn. Vì vậy, dù diện mạo quê hương đã có sự thay đổi nhiều, nhưng người dân ở đây vẫn cứ loay hoay tìm nguồn nước sinh hoạt.

Nhận thấy nhu cầu bức thiết về nguồn nước sạch trên địa bàn huyện Kỳ Anh, năm 2020, UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đã có Quyết định số 3106, phê duyệt danh mục các dự án xúc tiến đầu tư theo hình thức xã hội hoá, trong đó có Nhà máy nước sạch huyện Kỳ Anh và các xã phụ cận, thế nhưng đến nay chưa có đơn vị nào đầu tư. Nguyên nhân được cho là vì kinh phí đầu tư lớn, trong khi đó hiệu quả đầu tư ở lĩnh vực này không cao, nhất là ở địa bàn đời sống người dân đa phần còn nhiều khó khăn, nên việc kêu gọi doanh nghiệp rất đầu tư chưa thực hiện được.

Toàn tỉnh hiện có 24 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung với công suất khai thác thực tế trên 14.500m3/ngày đêm, và có 13 hệ thống đấu nối với công trình cấp nước sinh hoạt đô thị. Đến nay, số người dân sử dụng nước đạt chuẩn quốc gia đạt trên 58%, trong đó tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung là hơn 20%. Và để tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung từ 50% trở lên, xã nông thôn mới là từ 20% trở lên và nông thôn mới nâng cao là từ 55% trở lên, toàn tỉnh cần có nguồn lực trên 2 ngàn tỷ đồng.

Từ trước đến nay, việc xây dựng các nhà máy, các công trình nước sạch tập trung ở vùng nông thôn hầu hết từ các nguồn đầu tư, tài trợ của các tổ chức nước ngoài. Việc đầu tư, đồng hành của ngân sách Nhà nước cũng như kêu gọi xã hội hóa còn rất hạn chế. Ở chặng đường phía trước chỉ tiêu về sử dụng nước sạch nông thôn còn rất nhiều khó khăn, rất cần có sự ưu tiên đặc biệt từ các nguồn lực để giải bài toán về nước sạch nông thôn cho người dân.

Theo Nguyễn Tâm/HTTV